Gitar BULGULAR ve YORUM

BULGULAR ve YORUM
Gitar, tüm dünyada İspanya kültürünün bir simgesi haline dönüşmüştür. Gitarın tarihsel süreci incelendiğinde
çeşitli toplumlarda farklı dönemlerde farklı yapılarda ortaya çıktığı görülmektedir: Elmas, Fransa ve İspanya
katedrallerinde 12. ve 13. yüzyıllara ait kabartmaların olduğundan söz etmektedir.

Bu çalgılar İspanya’da Guitarra Morisca ve Guitarra Latina olarak iki ayrı adla biliniyordu. Guitarra Morisca’nın şekli oval ve üzerinde
birçok ses deliği bulunmaktaydı. Guitarra Latina’nın ise gövdesi iki yandan içe doğru kıvrımlıydı ve gitarlara has
yapısı ile vihuela’ya da benzeyen çalgılar genellikle bu isimle anılmaktaydı” (Elmas, 2003: 14). Gitar, çeşitli
kültürleri etkilemiş ve aynı zamanda çeşitli kültürlerden de etkilenip günümüz dünyasında önemli bir
popülariteye ulaşmıştır. Dünya müziklerinin icrasında kullanıldığı gibi Türk müzik kültürüne de zaman içerisinde
adaptasyonu gerçekleşmiştir.

Anadolu coğrafyası, kültürel zenginliği açısından dünyanın önde gelen bölgelerindendir. Tarihin çeşitli
dönemlerinde farklı medeniyetlerin yaşadığı bu coğrafya, kendi kültürel zenginliğini Batı’dan ve Doğu’dan aldığı
kültürle birlikte sentezleyerek günümüze kadar getirmiştir.

Batı kökenli bir çalgı olan gitar da, Anadolu-Batı sentezli bir çalgıdır. Türkiye’ye girişi 1930’lu yıllarla olan gitar, günümüze değin Cumhuriyet Devrimi, popüler müzik türlerinin olgunlaşması ve yaygınlaşması, Batıyla kültürel etkileşim gibi etkenlerle Türk müziğine adapte
edilmiş bulunmaktadır. 1950’li ve 1960’lı yıllarda, popüler müziğe girmesi sonucunda Türkiye’de yaygınlaşan
gitar, daha sonra Türk müzik kültürünün beraberinde getirdiği makamsal yapıya uygulanabilmesi ve bazı
durumlarda da diğer geleneksel çalgılara benzetilebilmesi amacıyla sürekli devingenlik göstermiştir;

Geleneksel Türk Sanat ve Halk müziğine çeşitli adaptasyonları gerçekleştirilen gitar aynı zamanda perdesiz klasik gitar, çift saplı saz-gitar, bağtar, mikrotonal gitar gibi birçok çalgının ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Aşağıdaki alt başlıklarda, gitarın Türkiye’ye girişi ve yaygınlaşması, nedenleri ve etkileri ile birlikte ele alınacaktır.
2.1. Gitarın Türkiye’ye Girişi ve Yaygınlaşmasındaki Politik, Tarihsel ve Kültürel Nedenler
Kültür doğumumuzdan itibaren atalarımızdan bizlere aktarılan bir unsur olarak yaşam boyu devam eden bir
birikim ve değişken bir süreçtir.

Kültür, bölgelere, topluklara ve dönemlere göre değişen bir olgudur. Yeni bir
kültürel oluşumunun bir kişinin bireysel buluşu olmadığını söyleyen Gregor, yaşamımızda var olan zorunluluklar
nedeniyle toplumsallaşan davranışların, kültürü oluşturduğunu vurgulamaktadır (Gregor, 2000: 22-23).